Mùa quả ngọt hứa hẹn nhưng còn nhiều trăn trở cho nông dân ĐBSCL

Nông sản dội hàng vì bài toán khó đầu ra

Từ cuối tháng 5, Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) vào mùa thu hoạch trái cây. Dọc quốc lộ, những sạp xoài, mít, mận, cam chất đống… bán giá rẻ bất ngờ. Dù được mùa nhưng nông dân không vui vì tiêu thụ khó khăn. Theo ghi nhận, giá mít Thái tại vườn thấp chưa từng có, mít loại 1 từ 6.000-7.000 đồng/kg, loại 2 từ 2.000-3.000 đồng/kg, loại 3 dưới 1.000 đồng/kg, xoài Cát Chu ở mức 8.000-10.000 đồng/kg, còn xoài Đài Loan chỉ 2.000-3.000 đồng/kg. Giá mít, xoài rẻ "như cho", song rất ít thương lái buôn trái cây về vườn thu mua như trước. Loạt trái cây như dừa, chuối, dưa hấu, thanh long, ổi, cam… vào mùa chín rộ bị rớt giá nghiêm trọng và gói gọn tiêu thụ tại các chợ nội địa trong vùng.

Nguyên nhân được cho là do hoạt động xuất khẩu sang Trung Quốc vẫn bị tắc ở cửa khẩu, trong khi nông sản Việt vẫn chủ yếu phụ thuộc thị trường này. Tư duy tập trung vào sản xuất và giao phó toàn bộ khâu tiêu thụ vào tay thương lái đã khiến người nông dân trở nên bị động mỗi khi thị trường gặp biến động. Ông Vũ Quang Phong - Tổng Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, đánh giá: "Là trung tâm sản xuất nông nghiệp trọng điểm của cả nước, ĐBSCL sở hữu nhiều thế mạnh từ tự nhiên đến tập quán canh tác, song chưa được khai thác hiệu quả để mang lại lợi ích kinh tế tối đa."

Theo ông Nguyễn Sơn Hà, Chủ nhiệm Hợp tác xã (HTX) Long Tuyền (quận Bình Thủy, Cần Thơ), việc tìm thêm đầu ra cho nông sản đang là ưu tiên của các HTX. Trong đó, nhiều nông dân bày tỏ nguyện vọng có thể bán online mà vẫn có thể đưa trái cây chính vụ từ vườn của nông dân đến trực tiếp người dùng.

Hoàn thiện quy trình hỗ trợ nhà nông số hoá

Trước thực trạng trên, vào cuối tháng 5, Cục Chế biến và Phát triển thị trường Nông sản (Agrotrade – thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư (ITPC-VCA – thuộc Liên minh Hợp tác xã Việt Nam) cùng Grab Việt Nam phối hợp với Liên minh Hợp tác xã Cần Thơ đã tổ chức hội thảo phổ biến kiến thức và kỹ năng chuyển đổi số cho hơn 100 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp, giúp họ bước đầu làm quen với công nghệ và mô hình kinh doanh qua nền tảng số. Qua hoạt động này, các bên đặt mục tiêu góp phần nâng cao nhận thức và năng lực triển khai chuyển đổi số cho các HTX, tích cực đóng góp vào chuỗi cung ứng nông sản của nông dân trên toàn quốc.

Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản cho biết từ tháng 6/2021, Cục Phát triển Doanh nghiệp (Bộ Kế hoạch - Đầu tư), Cục Chế biến và Phát triển thị trường Nông sản (Bộ NN&PTNT), Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư và Grab Việt Nam đã ký kết Biên bản ghi nhớ về việc hợp tác thực hiện Chương trình hợp tác hỗ trợ Chuyển đổi số, kết nối tiêu thụ nông sản cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ sản xuất kinh doanh trong lĩnh vực nông nghiệp tại Việt Nam. "Sau một năm thí điểm, các bên đã hoàn thiện quy trình, chuẩn hóa thông tin để hỗ trợ nông dân đưa hàng lên nền tảng số." - Ông Nguyễn Quốc Toản chia sẻ thêm.

Bên cạnh hoạt động tập huấn chuyển đổi số cho HTX nông nghiệp, Agrotrade, ITPC-VCA, Liên minh HTX Cần Thơ và Grab Việt Nam chính thức công bố hợp tác, khởi động Lễ hội trái cây mùa hè 2022 trên GrabMart với mục tiêu mang các loại trái cây đặc sản từng mùa, chính vụ, chất lượng cao đến với người dùng cả nước một cách nhanh chóng, tiện lợi.

Kết nối cung và cầu hiệu quả nhờ công nghệ, nhìn từ khía cạnh người tiêu dùng, hoạt động trên có ý nghĩa trong việc giúp người mua tiếp cận với kênh bán uy tín, an toàn, đặc biệt là trái cây mùa vụ được giao đến từng nhà nhanh chóng trong trạng thái tươi ngon, chất lượng mà trước đây khó có được.